COŞKU VE HEYECANA BAĞLI (LİRİK) ANLATIM – ZAMİR
ÖN
HAZIRLIK
SAYFA 133
1. Sevdiğiniz
bir şiir metnini sınıfa getiriniz.
2. insanlarda
acıma, hüzün gibi duygular uyandıran bir resim ya da tabloyu sınıfa getiriniz.
3. 29
Ağustos 1526 tarihinde Macaristan’ın Mohaç Ovası’nda Osmanlıların Macarları
yenmesi üzerine söylenmiş bir kahramanlık türküsüdür.
HAZIRLIK
• Yaratılışları gereği bazı insanlar daha
duygusal ve hassas olabilirler. Bu tür insanlar olaylar karşısında daha duyarlıdır.
Bir de yazılı anlatımda başarılı ise yani duygu ve düşüncelerini etkili bir
şekilde yazıya aktarabiliyorsa bu tür insanlar, ortaya edebi değer taşıyan
eserler çıkar.
• Okuduğumuz metnin anlatımı bizi etkilerse üzüntü,
mutluluk, heyecan, korku gibi duyguları kendimiz yaşıyormuş gibi hissederiz.
Metnin kahramanıyla seviniriz, üzülürüz, korkarız.
• İnsanlar, geçmişten günümüze kadar coşku ve
heyecanlarını sanatsal ürünlerle dile getirmişlerdir. Edebiyatla ilgili olarak
şiir, hikaye, roman, tiyatro metinleri bu sanatsal ürünlerdendir. Resim, müzik
gibi sanat alanlarında da insanlar coşku ve heyecanlarını dile getirmişlerdir.
Bu tür metinler; sanatlı söyleyişe, kurgulamaya elverişlidir.
• Zamirlerin kullanılması, anlatımda kolaylık
sağlar. Kişi veya nesne adını söylemek yerine zamir kullanılabilir. Cümlenin
bile yerini tutan zamirler vardır. Bu cümlenin tamamını söylemek yerine bir
zamirle aynı anlam sağlanır.
1. ETKİNLİK
Sınıfa getirdiğiniz
şiirleri okuyunuz. Arkadaşlarınızın okuduğu metinleri dinleyiniz. Bu metinlerin
ortak özelliklerini belirleyerek defterinize yazınız.
SAYFA 134
2. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirin hangi olay üzerine yazıldığıyla ilgili araştırmanızı sınıfta sununuz.
3. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirde kimin duygularından söz edildiğini belirleyiniz. Şairin “biz” sözcüğüyle kimi kastettiğini söyleyiniz.
2. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirin hangi olay üzerine yazıldığıyla ilgili araştırmanızı sınıfta sununuz.
3. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirde kimin duygularından söz edildiğini belirleyiniz. Şairin “biz” sözcüğüyle kimi kastettiğini söyleyiniz.
“Mohaç Türküsü” adlı
şiirde savaşan askerlerin duygularından söz edilmektedir.
Şair, “biz” derken
savaşta ilk hücuma geçen “yüz atlı” yı kastetmektedir.
4. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirden alınan aşağıdaki bölümde “bahçe” sözcüğünün ilk anlamını söyleyiniz. Daha sonra bu sözcüğü beyit içerisindeki bağlamı yönünden değerlendirerek sözcüklerin ait olduğu bağlamla ilişkisi hakkında çıkarımlarda bulununuz.
“Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle berâber;
Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle berâber.”
Bahçe sözcüğünün ilk anlamı; sebze, meyve,
çiçek veya ağaç yetiştirilen yerdir. Bahçe sözcüğü, dizelerdeki bağlamıyla şehit
askerlerin cennete gittiğini anlatmak için kullanılmış, “cennet” kavramı
“bahçe” sözcüğüyle karşılanmıştır.
5. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirde hangi şahıs zamirlerinin daha çok kullanıldığını belirtiniz.
Şiirde en çok "biz" şahıs zamiri kullanılmıştır.
6. etkinlik: “Mohaç Türküsü” adlı şiirin ahenk ögelerini inceleyiniz. Şiirdeki ses benzerliklerinin ve ses akışının özelliklerini açıklayınız.
Şiirdeki ahenk
öğeleri:
• Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
• Kafiye ve redifler kullanılmıştır.
• Kelime tekrarları yapılmıştır.
Kelime tekrarları ve
kafiyelerle şiirde ahenk oluşturulmuştur.
SAYFA 135
7. ETKİNLİK
İçimi seninle ısıtıyorum
Kimi zaman ellerini kırar tutkusu
Yukarıdaki dizelerde kullanılan altı çizili sözcükler mecaz anlamda kullanılmıştır.
Şiirde mecaz anlamda kullanılan diğer sözcüklere örnekler: mıh, uğultu, deliksiz, ufalanıyor, sızıyor, kırılmışsın
8. ETKİNLİK
“Mohaç Türküsü” adlı metind “kahramanlık” duygusu, “Ben Sana Mecburum” şiiri “kavuşamama, özlem” duygusu uyandırmaktadır.
9. ETKİNLİK
Mohaç Türküsü:
Kanatlı
..
Ülkeyi parlattığı gün
Zaferin koynuna girmek
Bahçe
Ben Sana Mecburum:
İçimi ısıtıyorum
Kullanılmamış gök
Haftalar ellerimde ufalanıyor
Kurtlar sofrası
Ellerimizi kirletmeden
Yukarıdaki imgelerde sözcükler genellikle mecaz anlamda kullanılmış. Çoğunlukla istiare sanatına başvurulmuş.
10. ETKİNLİK
“Mohaç Türküsü” ve “Ben Sana Mecburum” adlı şiirlerde dil “sanatsal işlev” de (şiirsel işlev) kullanılmıştır.
SAYFA 135
7. ETKİNLİK
İçimi seninle ısıtıyorum
Kimi zaman ellerini kırar tutkusu
Yukarıdaki dizelerde kullanılan altı çizili sözcükler mecaz anlamda kullanılmıştır.
Şiirde mecaz anlamda kullanılan diğer sözcüklere örnekler: mıh, uğultu, deliksiz, ufalanıyor, sızıyor, kırılmışsın
8. ETKİNLİK
“Mohaç Türküsü” adlı metind “kahramanlık” duygusu, “Ben Sana Mecburum” şiiri “kavuşamama, özlem” duygusu uyandırmaktadır.
9. ETKİNLİK
Mohaç Türküsü:
Kanatlı
..
Ülkeyi parlattığı gün
Zaferin koynuna girmek
Bahçe
Ben Sana Mecburum:
İçimi ısıtıyorum
Kullanılmamış gök
Haftalar ellerimde ufalanıyor
Kurtlar sofrası
Ellerimizi kirletmeden
Yukarıdaki imgelerde sözcükler genellikle mecaz anlamda kullanılmış. Çoğunlukla istiare sanatına başvurulmuş.
10. ETKİNLİK
“Mohaç Türküsü” ve “Ben Sana Mecburum” adlı şiirlerde dil “sanatsal işlev” de (şiirsel işlev) kullanılmıştır.
SAYFA 136
14. Etkinlik:
Zamirler, ismin yerini tutar. Bazen tamlamaların veya cümlelerin yerini tutar.
15. Etkinlik:
"Yine Seninle Geldi Hayat" adlı metnin yazılış nedeni, yazarın "aşk" karşısındaki duygularını yansıtmak istemesidir.
16. Etkinlik:
"Yine Seninle Geldi Hayat" adlı metinde yazar, beklentilerine ulaşamamış, bezgin, kırgın bir insanın ruh halini yansıtıyor.
SAYFA 137
17. Etkinlik:
Dil şiirsel işlevde kullanılmıştır.
18. Etkinlik:
19. Etkinlik:
Coşku ve heyecana bağlı anlatım şiir, roman, hikaye, tiyatro gibi türlerde kullanılır.
SAYFA 138
20. Etkinlik:
Yakın Aşklar ve Ağacım adlı şiirlerde yer alan şahıs zamirleri:
Yakın Aşklar: sizi, ben, bana, senin, siz
Ağacım: sen, bizimle, seni, biz
Şahıs zamirleri, kişi isimlerinin yerini tutmaktadır. "Biz" derken birçok kişi ismi yerine bir sözcüğün kullanılması kolaylık sağlamaktadır.
21. etkinlik: Aşağıdaki cümlelerde işaret bildiren sözcüklerin türünü karşılarına yazınız. Cümlelerden hareketle aynı kelimenin hangi durumlarda sıfat ve zamir olarak kullanabildiğini belirtiniz.
Onu yerine koyar mısın? (İŞARET ZAMİRİ ) O işi ne zaman bitireceksin? (İŞARET SIFATI)
Bu su temiz olmayabilir. (İŞARET SIFATI) Bu, en büyük ablamdır (İŞARET ZAMİRİ)
Burayı çok seviyorum (İŞARET ZAMİRİ) Bu kuşlar ne zaman göç edecekler? (İŞARET SIFATI)
Şurası her sene buluştuğumuz yer. (İŞARET ZAMİRİ) Şu marketten alışveriş yaparım hep. (İŞARET SIFATI)
İşaret zamiri, varlığın yerine geçerek o varlığa işaret eder. "Şu çok güzel." örneğinde "şu" kelimesi bir nesnenin yerine geçmiştir.
"Şu kitap çok güzel." dersek nesne adını da söyleyip onu işaret yoluyla belirttiğimiz için "şu" işaret sıfatı olur.
SAYFA 139
22. Etkinlik:
Anahtar ve Yeter Gayrı Yumma Gözün Kör Gibi şiirlerinde yer alan belirsizlik zamirleri ve bu zamirlerin yapısı
Birisi - basit
kimine - basit
öteki - türemiş
birinin - basit
hepsi - basit
şey - basit
bir kısmı - birleşik
23. Etkinlik
22. Etkinlik:
Anahtar ve Yeter Gayrı Yumma Gözün Kör Gibi şiirlerinde yer alan belirsizlik zamirleri ve bu zamirlerin yapısı
Birisi - basit
kimine - basit
öteki - türemiş
birinin - basit
hepsi - basit
şey - basit
bir kısmı - birleşik
23. Etkinlik
137 ve diğer sayfalar ne zaman :)
YanıtlaSileyw.
YanıtlaSilelinize sağlık herkese tavsiye edicem bu siteyi. devam
YanıtlaSil