11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları (MEB 2013- Metinlerin Sınıflandırılması - Ölçme ve Değerlendirme) sayfa 11-12

11. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları (MEB 2013- Metinlerin Sınıflandırılması - Ölçme ve Değerlendirme) sayfa 11-12

1.   Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.

 Metinlerde dil, “göndergesel işlev”de kullanıldığında varlık ve eşyaları somut olarak

ifade eder.          

 Sanat metinlerinde dil daha çok şiirsel (sanatsal) işlevinde kullanılır.

 Sanat metinleri  coşku ve heyecanı dile getiren metinler ve olay çevresinde gelişen metinler olmak üzere

gruplandırılır.

 Kelimeler öğretici metinlerde genelde gerçek anlamda kullanılır.

2.   Aşağıda verilen cümleleri doğru-yanlış durumlarına göre işaretleyiniz.

 Sanat metinleri bir iletişim çeşididir.                                                              ( D )

 Anlatmaya bağlı metinler “öğretici metinler” ve “sanat metinleri” olmak üzere ikiye ayrılır.           ( Y )

 Edebî metinlerde dil daha çok “dil ötesi” işlevinde kullanılır.          ( Y )

 Öğretici metinlerde dil daha çok “göndergesel” işlevinde kullanılır.                    ( D

 Metinleri kullanılan dilin işlevlerine göre gruplandırmak mümkün değildir.             ( Y )

3.   Aşağıdakilerden hangisi göstermeye bağlı edebî metin türüdür?

A)    Roman

B)    Biyografi

C)    Hikâye

D)    Tiyatro

E)    Mektup

CEVAP: D

4.   Metinleri aşağıdakilerden hangisiyle gruplandırmak mümkün değildir?

A)    Gerçeklikle ilişkileri bakımından

B)    Kullanılan dilin işlevleri bakımından

C)    Yazılış amaçları bakımından

D)    Kullanılan anlatım türleri bakımından

E)    Paragraflarının uzunlukları bakımından

CEVAP: E

5.   Aşağıdakiler öğretici metinler ve sanat metinleri olarak gruplandırılırsa hangisi dışarıda kalır?

A)    Makale                      B) Fabl                   C) Gezi Yazısı                      D) Hikâye                    E) Hatıra

5.soruyla ne kastedildiği pek anlaşılmıyor. Kişisel hayatı konu edinen öğretici metinler ve sanat metinleri şeklinde ikişerli gruplandırma soruluyorsa “makale” dışta kalır.  Ama “makale” de bir öğretici metindir.

Fabl, hikâye: sanat metinleri

gezi yazısı, hatıra, makale: öğretici metin

gezi yazısı, hatıra (anı): kişisel hayatı anlatan öğretici metinler

makale: gazete çevresinde gelişen öğretici metin

6.   “Gerçeklik-öğretici” kavramları aşağıdaki edebî türlerden hangisi ile ilgilidir?

A) Fabl                      B) Roman                     C) Tiyatro                     D) Makale                   E) Masal

CEVAP: D

7.   Memidik söğüt yaprağı bıçağını olanca hızıyla kınından çekti, bıçak ay ışığında bir şimşek mavisinde parlayarak havada geniş bir yay çizdi. Memidik'in bütün bedeni avına atılmaya hazır kaya atmacaları gibi gerildi. Olduğu yerde bir sıçradı, sonra gene gergin, gerilmiş bacakları titreyerek öyle kalakaldı. Bedeni tepeden tırnağa ağır bir kurşun külçesine dönmüştü. Öyle kıpırtısız... Çalının içine yumulmuş titriyordu. Hem titriyor hem de söğüt yaprağı sapını var gücüyle sıkıyordu.

Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi kullanılmıştır?

A)     Öyküleme-açıklama

B)     Betimleme-öyküleme

C)     Betimleme-tartışma

D)    Açıklama-tartışma

E)     Betimleme-açıklama

CEVAP: B

8.   Sözcüklerin temel ve yan anlamlarının yanı sıra bir de duygu değeri vardır ki kimi sözcüklerde bu bulunmayabilir. Söz gelimi açı, üçgen, teğet sözcüklerinin duygusal bir değeri yoktur; kimi sözcük­lerde ise çeşitli tasarım ve duyguları içeren bir ayrı katman var gibidir. Onları duyduğumuzda ya da okuduğumuzda temel anlamlarıyla birlikte bu duygusal yönleri de zihnimizde canlanır, bizde kimi çağrışımlar uyandırır.

Dil, yukarıdaki parçada hangi işlevde kullanılmıştır?

A)     Göndergesel işlevinde

B)    Alıcıyı harekete geçirme işlevinde

C)     Heyecan bildirme işlevinde

D)     Kanalı kontrol işlevinde

E)     Şiirsel işlevinde

CEVAP: A

9.   Sanat eserinde konunun esas değil, sadece bir vesile olduğunu birçok şairin aynı konuları işlemeleri de gösterir. Leyla ve Mecnun konusu üzerinde birçok şairimiz eser vermişlerdir ama bunlardan en çok Fuzûlî'ninki yaşamakta ve gerçek bir değer taşımaktadır. Baudelaire (Bodler), Kötülük Çiçekleri'ndeki şiirlerinden pek çoğunun konusunu, romanları dilimize bol bol çevrilmiş olan Xavier de Montepin'in (İgzaviye dö montepen) Alçıdan Kızlar adlı bayağı şiir kitabından almıştır. Bugün Montepin'in şiirlerini kim okuyor hatta kim hatırlıyor? Aynı konular Baudelaire'de yaşayarak yepyeni içeriklerle zengin­leşmemiş midir?

Yukarıdaki parçanın anlatımında düşünceyi geliştirme yollarından hangisi daha ağır bas­maktadır?

A)     Tanımlama

B)     Karşılaştırma

C)     Tanık gösterme

D)     Örneklendirme

E)     Benzetme

CEVAP: D (örneklendirme)